Uz “Matrix”, njegove nastavke i “uskrsnuća”, pa i “Atlas oblaka”, ako ne i “Speed Racera” i “Jupitera u usponu”, mnogi često zaboravljaju na redateljski prvijenac nekadašnje braće/odnedavno sestara Wachowski “Bound” (1996.), svojedobno preveden kao “Preko svake mjere” i po novome prekršten u “Skok”.
Preporuka filmofilima da ga pogledaju opet ili prvi put ako nikad nisu ne može biti veća. Jer, “Bound” je izvrstan mali-veliki film, unutaržanrovski revolucionaran gotovo kao “Matrix” i jednako osoban za filmaš(ic)e, čak i osobniji. S Ginom Gershon i Jennifer Tilly u glavnim ulogama, “Bound” je prema plakatu nudio nekakav eksplatacijski odgovor na “Showgirls” s jeftinim uzbuđenjima i niskim (lezbijskim) strastima u tada popularnom žanru erotskog trilera.
---
FILM: Bound; triler; SAD, 1996. REŽIJA: braća Wachowski ULOGE: Gina Gershon, Jennifer Tilly OCJENA: **** ½
---
Međutim, ispao je puno više od vlažnih tinejdžerskih snova – jedan od najboljih modernih (neo)noir filmova i najbolji prvijenac u tom fahu od “Blood Simple” braće Coen. Golišava erotika nije ubačena u kadar s primarnom namjerom da kapitalizira na valu “Sirovih strasti”, što su radili i akcijski filmovi epohe (“Bijeg”, “Specijalist”), već da subvertira očekivanja publike koja je umjesto “Showgirls” dobila “Krvavo jednostavno” i “Posljednje zavođenje”, ali također s “twistom”.
Strast je opipljiva kad se sretnu buntovna, tetovirana “tough guy” vodoinstalaterka netom puštena iz zatvora Corky (Gershon) i Violet (Tilly), djevojka sitnog kriminalca koji pere novac za čikašku mafiju (Joe Pantoliano kao Caesar). Štoviše, kadar doslovce izgara od erotičnosti i njihove uzajamne požude. Promotrimo scenu kad dekolteirana Violet pozove novu susjedu Corky da joj izvuče naušnicu iz slivnika.
Govor tijela dviju žena kazuje tisuću riječi, primjerice kamera snima kako Corky obavlja vodoinstalaterski posao u usporenom pokretu sa sugestivnim pokretima ruke nakvašene vodom. “Činim li te nervoznom?”, Violet pita Corky i prijeđe na stvar. “Želim te zavesti”, prizna ona.
Violet je fatalna žena bujnih grudi i dobrih nogu, “femme fatale”, ali predmet njezina zavođenja nije muškarac, već žena, osoba istog spola. Jer, Violet je lezbijka iz ormara. Zanimljivo, film započinje kadrom Corky koja se, zavezanih ruku i usta, nalazi u ormaru s štiklama i haljinama, dok sluamo Violetinu naraciju “Imam tu sliku tebe – u sebi – kao dio mene”.
---
---
Devedesetih godina bila je rijetkost da se jedan gay par nalazi u središtu priče nekog žanrovskog filma i/li da je pokreće (“Philadelphia” je drama, “Krletka” komedija), kamoli da su to lezbijke, a posebice nešto tako nismo vidjeli u noirovskom trileru. Parovi u noir filmovima bili su heteroseksualni, ne homoseksualni, tako da je “Bound” subvertirao rodne uloge i (stereo)tipologiju potencijalnog zaljubljivanja u krivu (fatalnu) ženu i općenito.
Sjajan je trenutak kad Caesar bane na vrata stana i zamalo uhvati Violet i Corky “in flagranti”, ali odmahne rukom jer je mislio da ga njegova žena vara s drugim muškarcem, otpisujući mogućnost da bi to mogla raditi sa ženom. Opet, “Bound” ne forsira homoseksualnost likova na način da prozirno fura “LGBT-friendly” političku korektnost i da je to “poanta” filma, tj. odnos Violet i Corky, koje su usput i lezbijke, prirodno se uklapa u priču o oslobađanju nametnutih okova društva.
Budući da su Wachowski u međuvremenu promijenili spol, zasigurno su vidjeli/e sebe u likovima žena željnih izaći iz svijeta u kakvom se nalaze jer se tu ne uklapaju i on im nameće uloge (Violet kao bolja polovica gangstera koji je “iznajmljuje kao stan”, Corky kao bivša kažnjenica). Kao što je Corky inspirirala Violet na “izlazak iz ormara” (Želim izaći iz toga i stvoriti novi život, ali ne mogu sama”), njih dvije su zasigurno bile motivirajući faktor da se Wachowski izraze osobno i kreativno, otkriju tko su i što su kao ljudi, ali i filmaši.
Uvodna scena u ormaru sa sputanom Corky je dvostruko simbolična za Wachowske, no “Bound” imponira i umjetničkim izričajem, tj. vizijom i vizualizacijom modernog noira s klasičnim prevarantskim zapletom i prevarom koja polazi naopako. Corky pristaje na Violetin plan da prevare mafiju i ukradu više od dva milijuna dolara kako bi pobjegle i započele život zajedno, daleko od Caesara kojeg su naumile preveslati tako da izgleda kao da je on sam ukrao novac.
---
---
U svakom kadru se praktički nazire “Matrix” kao i to da iza kamere stoje filmaši suđeni za velike stvari, od inovativnih redateljskih tehnika i estetika (akcijski “slow motioni”, neobični pokreti kamere i rakursi snimatelja Billa Popea). Kreativnost je nepresušna i kamera u jednom trenutku snima Caesara kroz čašu tako da vidimo njegove multiple odraze na njezinoj staklenoj plohi.
Energična kamera hvata i odraze od krvavog parketa, ali i prati dugi kabel telefona od utičnice na zidu do slušalice, provlači se između stropova dvaju susjednih stanova preko čijih tankih zidova se Violet i Corky dodiruju rukama itd. Noirovski senzibiliteti oslikavaju se u efektnoj igri svjetla i sjene, samo što je film u boji, ne crno-bijeli, premda kolorit znade biti sveden, tipa kad se Violet u tamnoj obleki nalazi ispred zida i jedina “prava” boja u kadru je ruž na njezinim usnama.
”Bound” je lako zamisliti i kao c/b noir, no kolor potiče stilizaciju u momentima kad se krv razlije po lokvi bijele boje prolivene iz kante. Stilizacija nije jedino oružje filma, to je i tenzija. Režija izvlači maksimum napetosti iz naoko sitnih trenutaka poput prizora ponovnog biranja telefonskog broja, krvlju natopljena tapeta i leševa skrivenih iza okrvavljenog zastora tuša.
Ovo je jedan tenzični klaustrofobični triler režiran na relaciji dva stana i počiva na nepredvidljivosti likova (Caesara) koji ne znaju kome mogu vjerovati (Violet i Corky; “Ti nemoj zeznuti mene, neću ni ja tebe”). Tenzija je uparena sočno napisanim dijalozima (“Ispričavam se zbog onog što još nismo završile”, “Pojeo bih te kako izgledaš”), s naglaskom kad “jebena lezbijka” Corky kaže Caesaru “Poliži mi!” umjesto “Popuši mi!” i usporedi krađu sa seksom.
”Za mene je krađa uvijek bila poput seksa. Dvoje ljudi koji žele istu stvar: uđu u sobu, razgovaraju o tome. Počinju planirati. To je kao flert. To je kao... predigra, jer što više pričaju o tome, to su vlažniji. Jedina je razlika što mogu poševiti nekoga koga sam tek upoznala. Ali ukrasti? Moram poznavati nekoga kao što poznajem sebe”, govori Corky. Do kraja filma ona će poznavati Violet bolje nego sebe kad postanu jedno. “Znaš li koja je razlika između nas dvije? Ne znam. Ni ja”.
---
John P. Ryan i Christopher Meloni u sporednim ulogama
U pamtljivim sporednim ulogama pojavljuju se kultni John P. Ryan i Christopher Meloni. Prije ovog filma prezime Wachowski vidjeli smo na uvodnoj špici Donnerovih "Ubojica" pod "screenplay by".
Uz “Matrix”, njegove nastavke i “uskrsnuća”, pa i “Atlas oblaka”, ako ne i “Speed Racera” i “Jupitera u usponu”, mnogi često zaboravljaju na redateljski prvijenac nekadašnje braće/odnedavno sestara Wachowski “Bound” (1996.), svojedobno preveden kao “Preko svake mjere” i po novome prekršten u “Skok”.
Preporuka filmofilima da ga pogledaju opet ili prvi put ako nikad nisu ne može biti veća. Jer, “Bound” je izvrstan mali-veliki film, unutaržanrovski revolucionaran gotovo kao “Matrix” i jednako osoban za filmaš(ic)e, čak i osobniji. S Ginom Gershon i Jennifer Tilly u glavnim ulogama, “Bound” je prema plakatu nudio nekakav eksplatacijski odgovor na “Showgirls” s jeftinim uzbuđenjima i niskim (lezbijskim) strastima u tada popularnom žanru erotskog trilera.
---
FILM: Bound; triler; SAD, 1996. REŽIJA: braća Wachowski ULOGE: Gina Gershon, Jennifer Tilly OCJENA: **** ½
---
Međutim, ispao je puno više od vlažnih tinejdžerskih snova – jedan od najboljih modernih (neo)noir filmova i najbolji prvijenac u tom fahu od “Blood Simple” braće Coen. Golišava erotika nije ubačena u kadar s primarnom namjerom da kapitalizira na valu “Sirovih strasti”, što su radili i akcijski filmovi epohe (“Bijeg”, “Specijalist”), već da subvertira očekivanja publike koja je umjesto “Showgirls” dobila “Krvavo jednostavno” i “Posljednje zavođenje”, ali također s “twistom”.
Strast je opipljiva kad se sretnu buntovna, tetovirana “tough guy” vodoinstalaterka netom puštena iz zatvora Corky (Gershon) i Violet (Tilly), djevojka sitnog kriminalca koji pere novac za čikašku mafiju (Joe Pantoliano kao Caesar). Štoviše, kadar doslovce izgara od erotičnosti i njihove uzajamne požude. Promotrimo scenu kad dekolteirana Violet pozove novu susjedu Corky da joj izvuče naušnicu iz slivnika.
Govor tijela dviju žena kazuje tisuću riječi, primjerice kamera snima kako Corky obavlja vodoinstalaterski posao u usporenom pokretu sa sugestivnim pokretima ruke nakvašene vodom. “Činim li te nervoznom?”, Violet pita Corky i prijeđe na stvar. “Želim te zavesti”, prizna ona.
Violet je fatalna žena bujnih grudi i dobrih nogu, “femme fatale”, ali predmet njezina zavođenja nije muškarac, već žena, osoba istog spola. Jer, Violet je lezbijka iz ormara. Zanimljivo, film započinje kadrom Corky koja se, zavezanih ruku i usta, nalazi u ormaru s štiklama i haljinama, dok sluamo Violetinu naraciju “Imam tu sliku tebe – u sebi – kao dio mene”.
---
---
Devedesetih godina bila je rijetkost da se jedan gay par nalazi u središtu priče nekog žanrovskog filma i/li da je pokreće (“Philadelphia” je drama, “Krletka” komedija), kamoli da su to lezbijke, a posebice nešto tako nismo vidjeli u noirovskom trileru. Parovi u noir filmovima bili su heteroseksualni, ne homoseksualni, tako da je “Bound” subvertirao rodne uloge i (stereo)tipologiju potencijalnog zaljubljivanja u krivu (fatalnu) ženu i općenito.
Sjajan je trenutak kad Caesar bane na vrata stana i zamalo uhvati Violet i Corky “in flagranti”, ali odmahne rukom jer je mislio da ga njegova žena vara s drugim muškarcem, otpisujući mogućnost da bi to mogla raditi sa ženom. Opet, “Bound” ne forsira homoseksualnost likova na način da prozirno fura “LGBT-friendly” političku korektnost i da je to “poanta” filma, tj. odnos Violet i Corky, koje su usput i lezbijke, prirodno se uklapa u priču o oslobađanju nametnutih okova društva.
Budući da su Wachowski u međuvremenu promijenili spol, zasigurno su vidjeli/e sebe u likovima žena željnih izaći iz svijeta u kakvom se nalaze jer se tu ne uklapaju i on im nameće uloge (Violet kao bolja polovica gangstera koji je “iznajmljuje kao stan”, Corky kao bivša kažnjenica). Kao što je Corky inspirirala Violet na “izlazak iz ormara” (Želim izaći iz toga i stvoriti novi život, ali ne mogu sama”), njih dvije su zasigurno bile motivirajući faktor da se Wachowski izraze osobno i kreativno, otkriju tko su i što su kao ljudi, ali i filmaši.
Uvodna scena u ormaru sa sputanom Corky je dvostruko simbolična za Wachowske, no “Bound” imponira i umjetničkim izričajem, tj. vizijom i vizualizacijom modernog noira s klasičnim prevarantskim zapletom i prevarom koja polazi naopako. Corky pristaje na Violetin plan da prevare mafiju i ukradu više od dva milijuna dolara kako bi pobjegle i započele život zajedno, daleko od Caesara kojeg su naumile preveslati tako da izgleda kao da je on sam ukrao novac.
---
---
U svakom kadru se praktički nazire “Matrix” kao i to da iza kamere stoje filmaši suđeni za velike stvari, od inovativnih redateljskih tehnika i estetika (akcijski “slow motioni”, neobični pokreti kamere i rakursi snimatelja Billa Popea). Kreativnost je nepresušna i kamera u jednom trenutku snima Caesara kroz čašu tako da vidimo njegove multiple odraze na njezinoj staklenoj plohi.
Energična kamera hvata i odraze od krvavog parketa, ali i prati dugi kabel telefona od utičnice na zidu do slušalice, provlači se između stropova dvaju susjednih stanova preko čijih tankih zidova se Violet i Corky dodiruju rukama itd. Noirovski senzibiliteti oslikavaju se u efektnoj igri svjetla i sjene, samo što je film u boji, ne crno-bijeli, premda kolorit znade biti sveden, tipa kad se Violet u tamnoj obleki nalazi ispred zida i jedina “prava” boja u kadru je ruž na njezinim usnama.
”Bound” je lako zamisliti i kao c/b noir, no kolor potiče stilizaciju u momentima kad se krv razlije po lokvi bijele boje prolivene iz kante. Stilizacija nije jedino oružje filma, to je i tenzija. Režija izvlači maksimum napetosti iz naoko sitnih trenutaka poput prizora ponovnog biranja telefonskog broja, krvlju natopljena tapeta i leševa skrivenih iza okrvavljenog zastora tuša.
Ovo je jedan tenzični klaustrofobični triler režiran na relaciji dva stana i počiva na nepredvidljivosti likova (Caesara) koji ne znaju kome mogu vjerovati (Violet i Corky; “Ti nemoj zeznuti mene, neću ni ja tebe”). Tenzija je uparena sočno napisanim dijalozima (“Ispričavam se zbog onog što još nismo završile”, “Pojeo bih te kako izgledaš”), s naglaskom kad “jebena lezbijka” Corky kaže Caesaru “Poliži mi!” umjesto “Popuši mi!” i usporedi krađu sa seksom.
”Za mene je krađa uvijek bila poput seksa. Dvoje ljudi koji žele istu stvar: uđu u sobu, razgovaraju o tome. Počinju planirati. To je kao flert. To je kao... predigra, jer što više pričaju o tome, to su vlažniji. Jedina je razlika što mogu poševiti nekoga koga sam tek upoznala. Ali ukrasti? Moram poznavati nekoga kao što poznajem sebe”, govori Corky. Do kraja filma ona će poznavati Violet bolje nego sebe kad postanu jedno. “Znaš li koja je razlika između nas dvije? Ne znam. Ni ja”.
---
John P. Ryan i Christopher Meloni u sporednim ulogama
U pamtljivim sporednim ulogama pojavljuju se kultni John P. Ryan i Christopher Meloni. Prije ovog filma prezime Wachowski vidjeli smo na uvodnoj špici Donnerovih "Ubojica" pod "screenplay by".
Uz “Matrix”, njegove nastavke i “uskrsnuća”, pa i “Atlas oblaka”, ako ne i “Speed Racera” i “Jupitera u usponu”, mnogi često zaboravljaju na redateljski prvijenac nekadašnje braće/odnedavno sestara Wachowski “Bound” (1996.), svojedobno preveden kao “Preko svake mjere” i po novome prekršten u “Skok”.
Preporuka filmofilima da ga pogledaju opet ili prvi put ako nikad nisu ne može biti veća. Jer, “Bound” je izvrstan mali-veliki film, unutaržanrovski revolucionaran gotovo kao “Matrix” i jednako osoban za filmaš(ic)e, čak i osobniji. S Ginom Gershon i Jennifer Tilly u glavnim ulogama, “Bound” je prema plakatu nudio nekakav eksplatacijski odgovor na “Showgirls” s jeftinim uzbuđenjima i niskim (lezbijskim) strastima u tada popularnom...
